به نقل از «همشهری آنلاین»

وقتی خارجی‌ها خانه‌هایشان را به مهاجران فروختند

تاریخ انتشار: ۱۰ مرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۳۶۱۴۳۱

همشهری آنلاین- جمشید عسگری: آشنایی با نحوه شکل‌گیری محله‌ها و تلاش اهالی برای دستیابی به امکانات شهری، ضمن نمایان کردن هویت محله‌ها باعث تشویق جوانان به زندگی در منطقه می‌شود. در حقیقت، وقتی نوجوانان و جوان‌های منطقه با تاریخچه محل زندگی خود آشنا شوند و بدانند چه کسانی در این قسمت از شهر زندگی می‌کردند و چه زحماتی برای‌ آبادانی آن کشیده شده، با افتخار از محل سکونت خود برای دیگران صحبت می‌کنند و حتی از آنها خواهند خواست سری به محله آنها بزنند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

همراه با محمدحسن گلپایگانی، ۷۲ ساله ساعتی را بهمحله‌گردی گذراندیم تا برای ما از تاریخچه و نحوه توسعه این محله صحبت کند.

قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید

نیروگاهی که فقط دردسر داشت

کارخانه برق بعثت در ورودی شهرک بعثت قرار دارد. برای هر تازه واردی به‌خصوص ما خبرنگارها، این کارخانه جلب توجه می‌کند و دوست داریم از آن عکس بگیریم اما در هرقدم از آن تابلو نصب شده و ممنوع بودن عکاسی را به رخ می‌کشد. محمدحسن گلپایگانی با اشاره به این نیروگاه می‌گوید: «اینجا باغ بزرگی وجود داشت و مالک آن فردی به اسم علی آقا بود. در زمان شاه، این باغ از مالکش گرفته شد و نیروگاه برق در محله ما راه افتاد.»

این قدیمی شهرک بعثت به یاد روزهایی می‌افتد که این نیروگاه افراد زیادی را برای دیدنش به اینجا می‌کشاند و ادامه می‌دهد: «وقتی نیروگاه برق در محله ما ساخته شد، خیلی‌ها حسرت می‌خوردند و می‌گفتند اهالی شهرک بعثت که آن زمان به فرح‌آباد معروف بود، زودتر از همه صاحب برق می‌شوند اما نه تنها این‌طور نشد، بلکه برق دیرتر از مناطق دیگر به خانه‌های ما آمد و فقط آلودگی‌های این نیروگاه قسمت ما شد! این نیروگاه، برق مناطق زیادی از تهران و شهرستان قم را تأمین می‌کرد.»

گلپایگانی می‌گوید: «شهرک فرح‌آباد شبیه روستا بود و امکانات نداشت. جاده‌ای در کنار شهرک وجود داشت که به آن خیابان رزم‌آرا می‌گفتند که الان به خیابان فداییان اسلام معروف است. بیشتر زمین‌های محله را باغ و کوره‌های آجرپزی دربرگرفته بود تا اینکه در سال ۱۳۲۶ یعنی حدود ۷۰ سال پیش خانه‌سازی در اینجا شروع شد اما بیشترین ساخت‌وسازها در زمان شاه انجام شد.

دولتی‌ها تصمیم گرفتند در اینجا خانه‌هایی برای کارمندان خارجی بسازند. بخش زیادی از زمین‌های فرح‌آباد را ساختند و خانه‌های ۱۶۰ متری به خارجی‌ها دادند. بیشتر کارمندهای خارجی هم که در سفارتخانه‌ها و اداره‌ها کار می‌کردند، رغبت چندانی به آمدن به اینجا نداشتند. به همین خاطر خانه‌های خود را پس از تحویل گرفتن، به مبلغ ۷ هزار تومان به مهاجران، بومی‌ها و کارگران کوره‌های آجرپزی فروختند. آن زمان داخل شهرک هم خانه‌های هم اندازه ۷۰ متری ساخته شد که هنوز هم تعدادی از آنها وجود دارد.»

کوره‌های آجرپزی و گودال‌های به جا مانده

روزگاری شهرک بعثت هم مثل برخی از محله‌ها، مثلا خزانه، مملو از کوره‌های آجرپزی بود. گلپایگانی در این‌باره می‌گوید: «چند کوره آجرپزی به نام‌های میهن، پرواز و سلامت وجود داشت. کارگرها خاک محله را بر می‌داشتند و خشت درست می‌کردند. به همین خاطر در محله‌هایی مثل باغ آذری و اینجا، گودال‌های زیادی می‌بینید که خاک آن را برای آجر برداشته‌اند. بعد از انقلاب این کوره‌ها به خاطر آلودگی هوا تعطیل شدند و جای آنها را خانه‌ها و مجتمع‌های مسکونی گرفتند. مسجد نوروزی هم در زمین یکی از همین کوره‌ها ساخته شده است.» 

مکان تاریخی محله و دیوارهای گلی

 در بخش دیگری از محله‌گردی‌مان، گلپایگانی ما را به کوچه‌های قدیمی محله می‌برد و سپس از جایی سر درمی‌آوریم که دیوار گلی بزرگی در آن وجود دارد. گلپایگانی که متوجه نگاه‌های متعجب ما شده، می‌گوید: «اینجا یخچال گلی محله ما بود. ارتفاع دیوارهایش بیشتر از این بود، اما به مرور زمان به خاطر بارندگی‌ها فروریخت.»

از این ساکن قدیمی محله درباره کارکرد یخچال گلی می‌پرسیم و او می‌گوید: «آن زمان که برق و لوازم برقی وجود نداشت، اهالی برای خنک نگه داشتن آب، یخچال‌های گلی می‌ساختند. این یخچال گلی هم به همین خاطر در شهرک بعثت ساخته شده است. اهالی آب را به سمت اتاق‌هایی که زیر زمین درست کرده بودند، هدایت می‌کردند تا خنک بماند و بتوانند در فصل تابستان استفاده کنند.»

گلی بودن دیوارها و اتاق‌ها و نگهداری آب در چنین محیطی، هرکسی را با سؤالاتی مواجه می‌کند. از گلپایگانی در این‌باره سؤال می‌کنیم و می‌پرسیم آیا آب در چنین جایی بهداشتی و تمیز می‌ماند که او پاسخ می‌دهد: «خیر. اتفاقاً در آب‌انبارهای این یخچال گاهی اوقات زباله و حیوانات مرده پیدا می‌شد. اهالی هم آنها را کنار می‌زدند و آب مورد نیاز خود را بر می‌داشتند.»

ورود به قسمت داخلی یخچال گلی از این سو ممکن نیست. بنابراین با گلپایگانی به سمت خیابان ۲۱ متری بعثت می‌رویم که به گفته او، از آنجا امکان داخل شدن به یخچال قدیمی محله وجود دارد. قسمت داخلی این یخچال قدیمی به چند بخش تقسیم شده و در قسمت اعظمی از آن، کارگران مشغول تولید یخ هستند. خوشحال می‌شویم که می‌توانیم از نزدیک ببینیم هویت این یخچال گلی حفظ شده و حالا هم از آن یخ بیرون می‌آید. اتاقک‌های این یخچال قدیمی زیر پاهایمان مدفون و با خاک و نخاله پر شده است. فقط در قسمت‌هایی می‌توان دریچه‌های کوچکی یافت که نشان می‌دهد اهالی قدیمی منطقه از پله‌های آن به اتاقک‌های زیر زمین می‌رفته‌اند و آب بر می‌داشته‌اند.

مسئولان ما را از یاد برده‌اند!  

گلپایگانی از سختی زندگی در محله فرح‌آباد برای ما تعریف می‌کند: «۴ فشاری آب در نقاط مختلف محله وجود داشت و با سختی زیاد آب شرب مورد نیازمان را از آنها بر می‌داشتیم. آن موقع، یخچال گلی کارکردی نداشت و اهالی از یکی از فشاری‌های آب که روبه‌روی مسجد نوروزی، کوچه نوین، کنار بیمارستان مهدیه و جنب پمپ گاز خیابان وفا قرار داشتند، آب به خانه‌هایشان می‌آوردند. گاز و برق هم بعد از انقلاب به خانه‌های ما رسید و برای اینکه صاحب تلفن ثابت شویم، فردی به اسم مرحوم «ابروش» زحمات زیادی کشید و این کار را پیگیری کرد.

امیر هوشنگ بهزادی، محمد غفوری و فرامرز فیروزی آذر هم از جوانانی بودند که در همین محله بزرگ و در دوران دفاع‌مقدس شهید شدند. برای ساخت مسجد حضرت ابوالفضل(ع) هم حاج رضا رئیسی، بخشی از گاراژ خود را وقف کرد و با کمک‌های اهالی مسجد را ساختیم. رئیسی، فرد خیّری بود و فرزندانش هم بتن و میلگردهای مورد نیاز مسجد را اهدا کردند.»

وی با گلایه از کمبود امکانات در این بخش از منطقه می‌گوید: «اهالی و مسئولان، ضلع جنوبی خیابان ۲۱ متری بعثت را به‌عنوان شهرک بعثت می‌شناسند و محله ما که در ضلع شمالی این خیابان قرار دارد، به فراموشی سپرده شده است. توجه بسیار کمی به این قسمت از شهرک بعثت می‌شود و ما از امکاناتی مثل فروشگاه و حتی مغازه‌های میوه‌فروشی محروم هستیم. آسفالت معابر از بین رفته و توسعه شهرنشینی و ساخت‌وساز در اینجا وجود ندارد.» 

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

*منتشر شده در همشهری محله منطقه ۱۶ در تاریخ ۱۳۹۵/۰۸/۰۲

کد خبر 775930

منبع: همشهری آنلاین

کلیدواژه: کوره های آجرپزی شهرک بعثت فرح آباد ساخته شد محله ها محله ما خانه ها کوره ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۳۶۱۴۳۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

یک میلیون مهاجر افغان از ترس اخراج پنهان شده اند

به گزارش همشهری آنلاین به نقل از یورونیوز، دست‌کم ۱.۷ میلیون مهاجر افغان بدون مدرک اقامت در پاکستان زندگی می‌کنند که از اکتبر سال گذشته میلادی هدف اخراج اجباری قرار دارند.

بنا به برخی از گزارش‌ها، پاکستان از اکتبر سال گذشته که اجرای طرح اخراج اجباری مهاجران افغان را آغاز کرده، حدود ۶۰۰ هزار شهروند افغانستان را با عنوان «اتباع بیگانه و بدون مدرک» به کشورشان بازگردانده است. بنابراین دست‌کم یک میلیون افغان بدون مدرک، خود را در پاکستان پنهان کرده‌اند.

پیش‌تر برخی گزارش‌ها از دستور وزارت کشور پاکستان به همه اداره‌های مرتبط ایالتی، برای شناسایی محل سکونت جمعی مهاجران و پناهجویان افغان و بررسی اینکه آن‌ها دارای چه نوع کارت مهاجرتی هستند، حکایت داشتند.

شماری از مهاجران افغان از آنجا که امیدی به داشتن خانه و سرپناه در افغانستان ندارند، نگران بازگشت به کشورشان هستند.

یک جوان ۱۸ ساله افغان که در پاکستان به دنیا آمده و بزرگ شده است، پس از آنکه پلیس کراچی او را بازداشت و به افغانستان فرستاد، بار دیگر خود را با استفاده از قاچاقچیان انسان به پاکستان رساند.

این جوان که پدر و مادرش نیم قرن پیش به پاکستان گریخته بودند، به آسوشیتدپرس گفت که زندگی‌اش در پاکستان است زیرا «هیچ دوست یا خانواده‌ای» در افغانستان ندارد.

مقام‌های طالبان پس از ورود این جوان افغان که از ۱۵ سالگی به عنوان مکانیک در یک تعمیرگاه خودرو در پاکستان کار می‌کرده است، به او ۳۴ دلار می‌دادند.

این جوان افغان شش هفته پس از ورود به افغانستان، با پرداخت ۷۰ دلار به قاچاقچیان انسان توانست به پاکستان بازگردد.

او در پاکستان برای همان مدارکی که خانواده‌اش دارند، درخواست داده است اما این کشور برای پناهجویان افغان یا فرزندانشان مدارک اداری صادر نمی‌کند.

برخی از گزارش‌ها حکایت از آن دارند که شهروندان افغان ساکن پاکستان از پیش از اجرای طرح اخراج اجباری مهاجران افغان از این کشور، تحت نظر ادارات محلی بوده‌اند. این گزارش‌ها همچنین به شایعاتی اشاره دارند که از تصمیم پاکستان برای اخراج همه افغان‌ها از جمله افغان‌های دارای مدرک اقامتی در این کشور حکایت دارند. البته پاکستان اعلام کرده است که چنین تصمیمی ندارد.

بنا به گزارش آسوشیتدپرس، پلیس پاکستان اعدادی را روی خانه‌های محله این جوان افغان ثبت کرده تا نشان دهد چند نفر در آنجا زندگی می‌کنند و چند نفر دارای مدرک اقامت هستند.

در این گزارش آمده است که از زمان آغاز اجرای طرح اخراج مهاجران افغان از پاکستان، بسیاری از افغان‌های ساکن محله این جوان ۱۸ ساله، خانه‌های خود را ترک و برخی هم خود را پنهان کرده‌اند.

برخی از مهاجران افغان که در پاکستان زندگی می‌کنند، کارت‌های شناسایی‌شان در زمان ژنرال ضیاء‌الحق، رئیس جمهور و حکمران نظامی پاکستان صادر شده است.

این گروه از افغان‌ها یا از خانه‌هایشان خارج نمی‌شوند یا در خانه‌ای زندگی می‌کنند که به نام دیگری اجاره شده است.

پیش‌تر مهاجران افغان برای کسب درآمد یا دریافت خدمات درمانی از محلات زندگی خود به مرکز کراچی سفر می‌کردند، اما پس از اجرای طرح اخراج مهاجران افغان از پاکستان، آنها دیگر نمی‌توانند به این منطقه سفر کنند زیرا احتمال دستگیری و بازگرداندنشان به افغانستان وجود دارد.

برای این گروه از مهاجران افغان، پرداخت اجاره مسکن و خرید مواد خوراکی سخت‌تر شده است، زیرا آن‌ها شغل‌های خود را رها کرده‌اند.

برخی از شهروندان پاکستان که در محلاتشان مهاجران افغان زندگی می‌کردند نیز از اینکه زندگی روزمره و کسب و کارشان با اجرای طرح اخراج اجباری مهاجران افغان مختل شده، شکایت دارند و منتقد این طرح هستند.

کد خبر 848184 برچسب‌ها خبر ویژه اتباع خارجی پاکستان افغانستان